PRAWA DZIECKA

Janusz Korczak powiedział kiedyś „nie ma dzieci, są ludzie”.

Dziecko nie jest własnością dorosłych. Jest słabsze od dorosłych, dlatego też musi posiadać dodatkową ochronę przed siłą dorosłych. Taką ochronę dają im prawa dziecka zapisane w Konwencji o prawach dziecka. Zobowiązuje ona państwo          i dorosłych do szczególnego traktowania dzieci.

Podobnie jak każdy dorosły, dziecko posiada prawa i wolności. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30:

„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.”

Prawa dziecka zawarte w Konwencji o Prawach Dziecka

• prawo do życia i rozwoju – oznacza, że nikogo nie wolno pozbawić życia, a dorośli muszą stworzyć dziecku warunki do prawidłowego rozwoju;
• prawo do życia bez przemocy i poniżania – bicie, znęcanie, okrutne i poniżające traktowanie dziecka są niedopuszczalne i karalne;
• prawo do wychowania w rodzinie – nikomu nie wolno zabrać dziecka od rodziców, chyba że robią mu krzywdę lub je zaniedbują; gdyby zdarzyło się, że rodzice rozstają się, dziecko ma prawo do kontaktów z zarówno mamą, jak i z tatą;
• prawo do wypowiedzi – oznacza, że w ważnych sprawach dotyczących dziecka może ono wygłosić swoje zdanie, opinie, oświadczyć własną wolę;
• prawo do swobody myśli, sumienia, religii – kiedy dziecko jest wystarczająco świadome, może samo decydować o swoim światopoglądzie; jedynie wcześniej rodzice mają prawo nim kierować;
• prawo do tożsamości – dziecko musi mieć nazwisko, obywatelstwo, poznać swoje pochodzenie, a gdy ma 13 lat musi być zapytane o zgodę, gdyby miało zostać adoptowane lub gdyby miało mieć zmienione nazwisko;
• prawo do nauki - możliwość korzystania z edukacji jest nie tylko dostępna, ale i obowiązkowa dla każdego dziecka do ukończenia 18 roku życia, jest ona ponadto w szkolnictwie publicznym bezpłatna;
• prawo do informacji – dziecko powinno mieć dostęp do różnych źródeł wiedzy;
• prawo do prywatności – dziecko może dysponować własnymi rzeczami, ma prawo do tajemnicy korespondencji, nikomu nie wolno bez bardzo ważnych powodów wkraczać w jego sprawy osobiste i rodzinne.
• prawo do odpoczynku – dziecko ma prawo do wypoczynku i czasu wolnego oraz uczestnictwa w zabawach i zajęciach rekreacyjnych.

Obowiązki dziecka 

Mimo tego, że obowiązki dziecka to rzecz umowna i zależna od tego, jak tę kwestię rozstrzygną jego rodzice, to prawo w tej sprawie także wprowadza regulacje. W art. 91 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nałożono na dziecko obowiązek:

• słuchania swoich rodziców i opiekunów;
• pomocy we wspólnym gospodarstwie.

Obowiązki i prawa rodziców względem dzieci

Kategorie praw i obowiązków przysługujących rodzicom względem ich dzieci składają się na pojęcie „władzy rodzicielskiej”. Kodeks rodziny i opiekuńczy w bardzo precyzyjny sposób określa treść oraz sposób jej realizacji, wprowadzając wytyczne dotyczące każdej sfery działania rodzica, która bezpośrednio wpływa na sytuację dziecka.

Przede wszystkim rodzice zobowiązani są do sprawowania opieki nad swoimi dziećmi. Obowiązek ten nierozerwalnie związany jest z powinnością wychowania dziecka w taki sposób, aby mogło ono prawidłowo rozwijać się, zarówno fizycznie jak i duchowo, na dalszych etapach swojego życia oraz przygotować się do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. 

Rodzice są przedstawicielami ustawowymi swoich dzieci. Oznacza to tyle, że są osobami, które reprezentują małoletniego na zewnątrz prowadząc jego interesy. Dziecko do 13. roku życia nie posiada zdolności do czynności prawnych

Obowiązek szkolny nałożony na dziecko, pośrednio dotyczy również rodziców. Ich zadaniem jest dopilnowanie, aby dziecko uczęszczało do szkoły regularnie. W tym celu mają oni prawo do stosowania adekwatnych środków wychowawczych, które zapobiegają samowolnemu opuszczaniu zajęć przez dziecko. Do obowiązków rodziców z zakresu szkolnictwa należy również zapewnienie dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć. Związane jest to, z wcześniej już wymienioną, powinnością zagwarantowania małoletniemu odpowiednich instrumentów pozwalających na rozwój i samorealizację.

Rodzice mają prawny obowiązek utrzymywania ze swoimi dziećmi kontaktu, niezależnie od tego, czy sprawują nad nim władzę rodzicielską, czy nie. Jest to ważny element chroniący relacje rodzinne, ponieważ zapewnia utrzymywanie bliskości między rodzicami i dzieckiem, która jest podstawą rozwoju emocjonalnego małoletniego. 

Władza rodzicielska trwa do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości, ale fakt ten nie oznacza, że wszystkie zasady dotyczące więzi rodzic-dziecko wygasają z tą chwilą. Wzajemny szacunek oraz troska powinna być nieodłącznym elementem trwającym przez cały czas stosunków rodzinnych, niezależnie od etapu rozwoju dziecka.

Źródło: https://brpd.gov.pl/prawa-dziecka/

https://dorastajznami.org